Rysunek, mimo wieloletniej obecności na rynku sztuki inwestycyjnej i rosnącej popularności wśród kolekcjonerów, wciąż pozostaje kategorią dzieł sztuki, które czekają na odkrycie swojego pełnego potencjału. Przystępne ceny przyciągają początkujących kolekcjonerów, choć warto zaznaczyć, że dzieła rysunkowe potrafią osiągać bardzo wysoką wartość. Nie bez znaczenia pozostają również uniwersalne walory estetyczne rysunków, które pozycjonują je również jako wyjątkową ozdobę wnętrz – zazwyczaj są wykonane w tonacjach monochromatycznych, więc świetnie sprawdzają się jako uzupełnienie zarówno klasycznych, jak i nowoczesnych pomieszczeń.

Dzieła rysunkowe wykonywane są najczęściej na papierze przy pomocy ołówka, węgla, kredy lub pióra. Granica między malarstwem a rysunkiem bywa bardzo płynna, szczególnie w przypadku prac z wykorzystaniem nowoczesnych technik. Rysunek może stanowić samodzielne dzieło, ale często bywa też szkicem, który ma przerodzić się dopiero w obraz na płótnie. Nie oznacza to jednak, że takie rysunki są dziełem niekompletnym czy mniej wartościowym – takie szkice stanowią bardzo bezpośrednią i spontaniczną formę ekspresji artystycznej, pozwalają na poznanie procesu tworzenia dzieła danego artysty od pierwszych etapów.

Rysunek na światowym rynku sztuki

Przez długi czas w artystycznym rysunku zdecydowaną przewagę mieli artyści z Azji. W Europie przez długi czas (nawet do końca XX wieku) rysunki traktowano raczej jako szkice lub wprawki do malowania właściwych obrazów czy fresków. Przewaga azjatyckich artystów w tej dziedzinie sztuki była wyraźna nawet w czasach nowoczesnych – w 2014 roku na aukcjach sztuki ogromna większość (nawet 90 proc.) spośród najdroższych rysunków została wykonana przez chińskich plastyków. Dość powiedzieć, że jednym z najdroższych dzień sztuki z Chin jest rysunek Cui Ruzhuo pod tytułem „Landscape in Snow”. Jego cena szacowana jest na ok. 20 mln dolarów.

Współczesny rysunek kolekcjonerski określa prace powstałe po roku 1970. To właśnie wtedy formy rysunku i szkicu zaczęły być bardziej różnorodne i doceniane przez znawców i inwestorów. W ostatnich latach organizowanych jest wiele aukcji i wystaw poświęconych rysunkowi – na rynku funkcjonują również galerie sztuki wyspecjalizowane właśnie w tej formie sztuki.

Opłacalna inwestycja dla początkujących kolekcjonerów

Rysunki, ze względu na swoją uniwersalność i możliwość zakupienia wybranych prac w bardzo niskich cenach, są polecane początkującym kolekcjonerom, chociaż wytrawni inwestorzy również mogą znaleźć dla siebie atrakcyjne propozycje. Należy jednak zaznaczyć, że potrafią one osiągać na aukcjach bardzo wysokie kwoty – szczególnie jeżeli chodzi o rysunki uznanych artystów. W 2009 roku na aukcji w Londynie szkic Rafaela osiągnął cenę 29 mln funtów. W Polsce najwyższe ceny osiągają szkice znanych artystów powojennych, nieco taniej można nabyć pracę artystów młodego pokolenia. Takie prace mają również bardzo wysoki potencjał inwestycyjny i mogą przynieść bardzo duże stopy zwrotu, pod warunkiem, że uda nam się nabyć rysunek odpowiedniego artysty.

To właśnie od rysunków warto rozpocząć swoją przygodę z inwestycjami na rynku sztuki i budowaniem własnej kolekcji sztuki. Niski próg wejścia, uniwersalne walory artystyczne i potencjał inwestycyjny czynią z rysunku niezwykle atrakcyjne aktywa dla początkujących inwestorów.

6,962 mln zł zapłacił prywatny kolekcjoner za obraz autorstwa Jana Matejki we wtorek 2 czerwca na aukcji w Domu Aukcyjnym Polswiss Art. „Portret prof. dr Karola Gilewskiego” stał się tym samym najdroższym obrazem w historii polskiego rynku aukcyjnego. Rekord ten padł w niepewnych czasach kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa, co potwierdza siłę rynku sztuki i inwestycji alternatywnych.

Licytacja obrazu jednego z najwybitniejszych polskich malarzy rozpoczęła się od kwoty 2 mln zł i osiągnęła pułap 5,9 mln zł, co po dodaniu opłat aukcyjnych dało w sumie kwotę transakcji w wysokości 6,962 mln zł.

Dzieło powstało w 1872 r. i jest przykładem wybitnego malarstwa portretowego Jana Matejki. Na wartość pracy z pewnością miała wpływ również jego historia – obraz był uznawany za zaginiony przez ponad 100 lat. Zaginął po wystawie polskiej sztuki w Wiedniu w 1915 r., a odnalazł się dopiero w 2015 r.

„Portret prof. dr. Karola Gilewskiego” powstał na zamówienie wdowy po słynnym lekarzu, żyjącym w latach 1831 – 1871. Gilewski i Matejko znali się osobiście, artysta nawet leczył się u bohatera portretu. Malarz przedstawił Karola Gilewskiego w rzadko spotykanym ujęciu ¾, zachowując jednocześnie niezwykłą wręcz precyzję i charakterystyczne oddanie materii, koloru i niuansów fizjonomii oraz szczegółów tła.